TASARIM TESCİLİNDEN DOĞAN HAKLARIN KAPSAMI
554 sayılı KHK’ nin 17. maddesine göre “Tasarımın kullanılması hak ve yetkileri münhasıran tasarım hakkı sahibin aittir.
Üçüncü kişiler, hak sahibinden habersiz izni olmadan tasarım tescil ile koruma kapsamına alınan tasarımın uygulandığı bir ürünü üretmesi, piyasaya sunması, satması, antlaşma yapmak için icapta bulunması, ithalat ve ihracat yapması, herhangi bir yerde ticari amaçlı kullanılması veya bu amaçlarla elinde bulundurulması yasaktır.
Tasarım Tescil İhtarname
İhtarname, tasarım tescil den kazanılan hakların ihlal edilmesine karşı yazılı şekilde genellikle de noter yada www.patenttescil.com.tr hukuk birimi vasıtası ile hakların ihlal edildiğini karşı tarafa beyan etmesine yarayan bir işlemdir. İhtarname kapsamında, hak kaybı ile ilişkili dava açılmadan önce durumu karşı tarafa bu durumu hatırlatmaktır.
Kanun çerçevesinde özel şekilde sayılan zorunlu şartları ve çoğunlukla noterlerin aracı şeklinde kullanıldığı hususlar hariç olmak kaydı ile; faks, mektup, mail telgraf gibi diğer vasıtalar ile de karşı tarafa bildirilebilir. Ayrıca ilgili yasada Fikri Sınai Haklar avukatları aracılığı ile noter tarafından tasarım tescili ihtarname işlemi noterlerin görevleri arasında yer almaktadır.
Tasarım tescil ihtarname çekme işleminin avukat vasıtası ile yapılması, sonradan herhangi bir problem yaşanmaması açısından önem teşkil etmektedir. İhtarname çekilmesinin ardından yaklaşık bir ay sonrasın da çekilen evrakı notere ileten arkasına karşı kesime ulaşıp ulaşmadığı konusunda tebliğ şerhini belirtmek gerekmektedir. Bunun karşı kesime bağlayıcılığı bakımından önemli olup karşı kesime bildirilmemiş bir ihtar yok hükmü şeklinde değerlendirilmektedir.
Tescil ile koruma altında olan tasarımlardan oluşan hukuki hakların kullanılmasında en önemli aşaması tecavüz durumunun ilgili tarafa tebliğ edilmesidir.
Bu tebliğ ile tasarım tescil yasal süreçleri başlatılmadan tecavüzün durdurulması sağlanır.
Hak Sahibi Haklarını Ne Zaman Kullanabilir;
Tasarım tescil başvuru Türk Patent tarafından ayda bir kere yayınlanan Resmi Endüstriyel Tasarımlar Bülteninde yayın hakkı kazandığı takdirde , başvuru hak sahibi, tasarımlarına tecavüzden dolayı hukuk ve ceza davası açma hakkına sahiptir.
Tasarıma tecavüz eden, tasarım tescil başvurusundan kapsamından haberdar edilmişse (Tasarım Başvurusuna konu ürünü kullanmaması ihtarname ile kendisine bildirilmişse), başvurunun yayınlanmış olmasına bakılmaz.
Tasarım Hakkına Tecavüz edenin kişi yada kişilerin kötü niyetli olduğuna mahkeme tarafından hüküm verilmesi, yayından önce de tecavüzün varlığının devam etiğini kabul eder.
Hak sahibinin açabileceği davalar;
Tasarım Hak sahibi, haklarına tecavüz edenler hakkında Cumhuriyet Savcılıklarına şuç duyurunda bulunarak, taklit ürünlere güvenlik güçleri tarafından el konulmasını sağlayabilir. Bu gibi durumlarda tecavüzcüler hakkında Cumhuriyet Savcılıkları tarafından KAMU DAVASI açılır.
Hakkı Sahibi Hukuk Mahkemelerinde, taklitçiler hakkında dava açarak ;
Fiilin tasarım hakkına tecavüz olup olmadığının araştırılmasının tespitini,
Tasarım Hakkına tecavüz sayılan fiillerin durdurulması toplatılmasını,
Tecavüzün giderilmesini, maddi ve manevi zararlarının karşılanmasını,
Tasarım Hakkına tecavüz sebebi ile ürünlerin üretilmesi, kullanılması ve cezayı gerektiren bu ürünleri üretmeye yarayan makinalara el konulmasını, el konulan ürünler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınmasını veya el konulan ürünlerin şekillerinin değiştirilmesini yada imhasını talep etme hakkına sahiptir
Tecavüz yoluyla üretilen ürünlerin ithalat ve ihracatı sırasında, bu ürünlere el konulmasını talep edebilir.
Tasarım sahibi, tasarım hakkına tecavüz edenden sadece fiili zararının değerini değil, ayrıca tasarım hakkına tecavüz dolayısıyla yoksun kalınan kazancın da ödenmesini talep edebilir
Tecavüzden sebep kaybedilen kazanç, tasarım sahibinin seçimine bağlı olarak, aşağıdaki değerlendirme usullerinden birine göre hesaplanarak tanzim edilir:
Tasarım hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, tasarım sahibinin tasarımı kullanması ile elde edebileceği muhtemel gelire göre;
Tasarım hakkına tecavüz edenin, tasarımı kullanmakla elde ettiği kazanca göre;
Tasarım hakkına tecavüz edenin, tasarımı bir lisans anlaşması ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması halinde ödemesi gereken lisans bedeline göre.
Tasarım hakkına tecavüz eden kişi aleyhinde verilen mahkeme kararının yayın yoluyla kamuya duyurulmasını talep edebilir